Ο στόχος του μαθήματος ήταν:
-
να εξηγούν τον ρόλο των επιθέτων,
-
να αναγνωρίζουν τα επίθετα,
-
να χρησιμοποιούν επίθετα στον λόγο τους.
Αρχικά, τα παιδιά διάβασαν το κείμενο.
Στη συνέχεια, έκανα ερωτήσεις με σκοπό να εντοπίσουν στοιχεία μέσα σε αυτό:
- Πώς είναι τα ρούχα του;
- Πώς είναι το πρόσωπό του;
- Τι έκφραση έχει;
Οι πρώτες τους απαντήσεις δεν είχαν επίθετα. Για παράδειγμα: «φοράει στολή και μπότες», «έχει γένια».
Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι μαθητές στο να αναγνωρίσουν τα επίθετα είναι αναμενόμενη, καθώς σε αυτή την ηλικία το λεξιλόγιό τους επικεντρώνεται κυρίως στα ουσιαστικά και στα ρήματα. Η γλωσσική επίγνωση εξελίσσεται σταδιακά (Nippold, 1998), και η κατηγοριοποίηση των λέξεων σε γραμματικές τάξεις απαιτεί συστηματική καθοδήγηση.
- Πώς είναι η στολή του;
- Πώς είναι οι μπότες του;
- Πώς είναι τα γένια του;
Έτσι τα παιδιά πρόσθεσαν τα επίθετα μπροστά από τα ουσιαστικά και τα καταγράψαμε. Στη συνέχεια ρώτησα τι «δουλειά» κάνουν αυτές οι λέξεις και αν μας είναι χρήσιμες.
Ζήτησα από τα παιδιά να μου πουν τι ξεχωριστό είχε το κάθε αντικείμενο. Όπου χρειαζόταν, πρόσθετα χρώμα στην εικόνα και κατέγραφα το επίθετο που μου έλεγαν δίπλα. Έτσι σιγά σιγά η αφίσα μας γέμισε με επίθετα που έκαναν τα αντικείμενα ζωντανά και ιδιαίτερα.
Στο τέλος, συμπλήρωσα το συμπέρασμα που είχαμε ήδη διατυπώσει: οι «μαγικές» αυτές λέξεις, που κάνουν το καθετί ξεχωριστό, ονομάζονται επίθετα.
-
να διαβάσουν την πρόταση,
-
να χρωματίσουν ώστε να κάνουν το αντικείμενο ξεχωριστό,
-
και τέλος να αντιγράψουν στο πορτάκι, την πρόταση με το ξεχωριστό αντικείμενο, δηλαδή να χρησιμοποιήσουν το επίθετο στην πρόταση.
Αρχικά, είχα θεωρήσει ότι η άσκηση θα ήταν αρκετά εύκολη, αφού ζωγραφίζοντας το αντικείμενο θα τους ήταν πιο απλό να ξαναγράψουν την πρόταση με το επίθετο. Ωστόσο, τα παιδιά δυσκολεύτηκαν.
Τώρα καταλαβαίνω ότι αυτό συνέβη γιατί η δραστηριότητα είχε στην ουσία διπλό στόχο: και να βρουν το επίθετο και να ξαναγράψουν ολόκληρη την πρόταση.
Η παρατήρηση αυτή συνδέεται με την έννοια της γνωστικής επιβάρυνσης (Sweller, 1994). Όταν μια δραστηριότητα ενσωματώνει μεγαλύτερες απαιτήσεις, τα παιδιά χρειάζονται περισσότερη καθοδήγηση ή σταδιακή υποστήριξη για να ολοκληρώσουν με επιτυχία.
Παρά τη δυσκολία, με τη δική μου υποστήριξη όλα τα παιδιά κατάφεραν να την ολοκληρώσουν και συνεχίσαμε. Ωστόσο, χάθηκε αρκετός χρόνος, οπότε την επόμενη φορά αυτή τη δραστηριότητα θα μπει στο τέλος. Έτσι θα μπορεί να λειτουργήσει ως ευκαιρία διαφοροποίησης, δίνοντας κάτι πιο απαιτητικό σε όσους μαθητές είναι έτοιμοι να δουλέψουν σε ένα πιο σύνθετο έργο. Με αυτόν τον τρόπο κάθε παιδί δουλεύει στο δικό του επίπεδο, αλλά όλοι οδηγούνται σταδιακά στην ανακάλυψη της γνώσης.
Οι επόμενες δραστηριότητες είχαν μια χριστουγεννιάτικη νότα, αφού τότε ζούσαμε ήδη στον ρυθμό των Χριστουγέννων.
Δραστηριότητα 4
Αρχικά, μοίρασα στα παιδιά μια σελίδα με ένα μπισκότο (τον «μπισκοτούλη», όπως τον ονόμασαν εκείνα) και αρκετές λέξεις τυπωμένες στο κάτω μέρος.
Ο μαθητές έπρεπε να κόψουν το μπισκότο, να το κολλήσουν στο τετράδιό τους και στη συνέχεια να διαλέξουν ποιες από τις λέξεις μπορούσαν να το κάνουν ξεχωριστό. Αυτές τις έκοβαν και τις κολλούσαν γύρω του. Όποιος τελείωνε γρήγορα, μπορούσε φυσικά να το χρωματίσει.
Δραστηριότητα 5
Σε αυτή τη δραστηριότητα, κάθε παιδί πήρε ένα έλατο και χρωματιστά χαρτιά με τυπωμένες χριστουγεννιάτικες μπάλες. Έκοψαν το δέντρο τους, το κόλλησαν στο τετράδιο και στη συνέχεια το στόλισαν με όσες μπάλες ήθελαν. Ο κανόνας ήταν πως κάθε μπάλα έπρεπε να περιέχει μια λέξη που έκανε το δέντρο ξεχωριστό. Δεν είχε σημασία πόσες μπάλες θα χρησιμοποιούσαν, αρκεί καμία να μην έμενε άδεια!
Η αξιοποίηση δημιουργικών και πολυτροπικών δραστηριοτήτων — όπως το κόψιμο, το κόλλημα, η ζωγραφική και οι χειροτεχνίες — ευθυγραμμίζεται με τη θεωρία του πολυγραμματισμού (New London Group, 1996). Μέσα από τέτοιες πρακτικές, τα παιδιά δεν μαθαίνουν μόνο τους γραμματικούς κανόνες, αλλά τους ενσωματώνουν σε βιωματικές εμπειρίες που συνδέουν τη γλώσσα με το παιχνίδι και τη δημιουργία.
Το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό και μερικά από τα επίθετα που σκέφτηκαν τα παιδιά πραγματικά εντυπωσιακά!
Τελικά, είναι όμορφο το μάθημα να μετατρέπεται σε παιχνίδι και στο τέλος να ακούς: «Κυρία, σήμερα δεν κάναμε καθόλου μάθημα!»
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει την παιδαγωγική αξία της παιγνιώδους μάθησης. Όπως υποστηρίζει ο Vygotsky (1978), το παιχνίδι δημιουργεί μια «ζώνη επικείμενης ανάπτυξης», όπου τα παιδιά μπορούν να πειραματιστούν με νέες έννοιες και να αποκτήσουν δεξιότητες σε υποστηρικτικό πλαίσιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου