Μήπως εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας να μην ... παιδεύονται;

  Πρόσφατα έκανα μια βόλτα στο γνωστό μεγάλο πολυκατάστημα για κάποια ψώνια όπου διαπίστωσα πώς ήδη έχει βάλει τα σχολικά. Το μικρόβιο της δουλειάς δε μας εγκαταλείπει ποτέ, οπότε σκέφτηκα να ρίξω μια ματιά σε τιμές και τα καινούρια είδη που κυκλοφορούν. 

 Γνωρίζοντας ότι συνήθως οι περισσότεροι γονείς θα αγοράσουν από εκεί, αλλά και έχοντας διάφορες επιλογές στο κάθε είδος με διαφορετικές τιμές, μπορω με αυτόν τον τρόπο να παίρνω μια καλή ιδέα του κόστους. Έτσι φροντίζω η σχολική λίστα να είναι όσο γίνεται οικονομική και λιγότερο φορτωμένη, αλλά παράλληλα να περιλαμβάνει ό,τι θα χρειαστούμε μέσα στη χρονιά ώστε οι γονείς να ξενοιάζουν από αυτά τα έξοδα και να μην αναγκαστώ να ζητήσω επιπλέον υλικά στην πορεία.

  Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι ήταν ευκαιρία να πάρω μια πρώτη ιδέα των τιμών όχι μόνο γι αυτόν τον λόγο αλλά και για τις δικές μου μελλοντικές αγορές. Οι μέρες άλλωστε πλησιάζουν!

  Καθώς κοιτούσα και τριγυρνούσα ανάμεσα στα τετράδια για να δω τις επιλογές που υπάρχουν έπεσε στα χέρια μου ένα τετράδιο "εργασιών και επικοινωνίας"... 

Ενδιαφέρον! Σκέφτηκα και το περιεργαζόμουν...

  Μου αρέσει τα παιδιά να μαθαίνουν να σημειώνουν τα μαθήματά τους και τις υποχρεώσεις για το σπίτι όπως και κάποιες βασικές ανακοινώσεις αν χρειαστεί. Γι' αυτό ζητάω να έχουν ενα μικρό τετραδιάκι μεγέθους Α5. Αυτό το κάνω στα μεγάλα παιδιά, στην Α' τάξη δίνω έτοιμες τις υποχρεώσεις φωτοτυπημένες. 

  Από τη Β' τάξη όμως και μετά τα παιδιά μπορούν να γράψουν άνετα. Οπότε αφιερώνω χρόνο τις πρώτες μέρες για να τους δείξω και να μάθουν τον τρόπο να σημειώνουν σωστά τις υποχρεώσεις τους και στη συνέχεια αυτό γίνεται συνήθεια. Μάλιστα έχω ένα μόνιμο σημείο στον πίνακα όπου σημειώνω μετά από κάθε μάθημα τις ασκήσεις για το σπίτι. Αυτό παραμένει στον πίνακα όλη την ημέρα. Οπότε δεν έχουν τη δικαιολογία ότι δεν πρόλαβαν! 

  Έτσι όχι μόνο τα ίδια τα παιδιά μαθαίνουν να είναι υπεύθυνα αλλά και οι γονείς ξέρουν τι πρέπει να ελέγξουν ή αν υπάρχει κάποια αλλαγή στο πρόγραμμα της επόμενης ημέρας.

  Μιας και φέτος μάλλον θα αναλάβω τη Β' τάξη, έχω ήδη στο νου μου ότι η διαδικασία αυτή θα πάρει λίγο χρόνο παραπάνω, οπότε μου φάνηκε αρχικά πολύ καλή η λύση αυτού του τετραδίου "εργασιών και επικοινωνίας". Κι αυτό γιατί έχει ήδη έτοιμα πεδία προς συμπλήρωση όπως την ημερομηνία, την ημέρα, τα μαθήματα καθώς και σημείο για επιπλέον σχόλια προς τους γονείς ή από τους γονείς.

 Σίγουρα ένα τέτοιο τετράδιο σου λύνει τα χέρια και θα σου κάνει πιο εύκολες τις πρώτες μέρες εξάσκησης στο πώς να σημειώνουν την ύλη. Παράλληλα δείχνουν όλα πιο επιμελημένα και πιο επαγγελματικά χωρίς να είναι ιδιαίτερα πιο ακριβό. 20 λεπτά παραπάνω δεν είναι και μεγάλο πρόβημα...

Ή μήπως είναι και η ουσία είναι βαθύτερη;

 Σίγουρα τα 20 επιπλέον λεπτά δε είναι μεγάλη υπόθεση στο σύνολο των εξόδων που θα κάνουν οι γονείς, άλλωστε ποιος σώζεται με 20 λεπτά; Αλλά μήπως με τέτοιες μικρές ευκολίες μαθαίνουμε τα παιδιά μας να μην ... παιδεύονται; 

 Όταν τους παρέχεις μονίμως εύκολες λύσεις, μήπως δεν τα μαθαίνεις να βρίσκουν λύσεις για κάθε περίσταση; 

 Όταν τους δίνουμε κάποια πράγματα έτοιμα, μήπως τα μαθαίνουμε να μην αυτενεργούν;

 Θέλει λίγο περισσότερο κόπο από τα παιδιά και απο εμάς να μάθουν να γράφουν σε ένα απλό τετράδιο τα μαθήματα. Να μάθουν να σημειώνουν την ημερομηνία, να ξεχωρίζουν τις πληροφορίες για κάθε μάθημα, τις επιπλέον σημειώσεις και τέλος να σημειώνουν ξεκάθαρα την αλλαγή της ημέρας. Αν όμως εκπαιδευτούν να κάνουν αυτή τη διαδικασία μόνα τους, σίγουρα θα είναι εύκολο να συμπληρώσουν μια έτοιμη σελίδα, όπως αυτή του συγκεκριμένου τετραδίου, αν χρειαστεί. Αν όμως μάθουν την εύκολη λύση να συμπληρώνουν μια έτοιμη σελίδα, τότε θα τους φαίνεται κουραστικό και βαρετό  να κρατήσουν σημειώσεις σε ένα απλό τετράδιο, αν μπουν στη διαδικασία να το σκεφτούν!

 Παράλληλα, με την εξάσκηση αυτή προετοιμάζονται ώστε να μπορούν να κρατούν σημειώσεις απο τα μαθήματά τους και συνηθίζουν να οργανώνουν και να μην αμελούν να σημειώνουν τις ασκήσεις τους κάτι που θα τα βοήθήσει και στις χρονιές που έρχονται.

 Το σίγουρο είναι ότι, όπως προτεινε κι ο Μπρούνερ, "ένας μαθητής (ακόμα και της πολύ νεαρής ηλικίας) μπορεί να μάθει οποιοδήποτε υλικό εφόσον η διδασκαλία οργανωθεί κατάλληλα". 

 Άραγε πόσες φορές δεν στερήσαμε από τους μαθητές μας στην τάξη ή από τα παιδιά στο σπίτι την ευκαιρία να εκπαιδευτούν σε κάτι καινούριο είτε γιατί τα θεωρούμε μικρά είτε για να μην κουραστούν ή για να μην παιδευτούν ή για να μην μας κάνουν ασταλιά, μαθαίνοντάς τους με τον τρόπο αυτό να περιμένουν να τα βρουν όλα έτοιμα; Μικρές λεπτομέρειες όπως...

• Nα μην γράφουν την ημερομηνία στο τετράδιο. 
• Να μην ετοιμάσουν την τσάντα τους. Να κρεμάσουμε εμείς τη ζακέτα τους. 
• Να μην τακτοποιήσουν το θρανίο τους. 
• Να μην μαζέψουν τα χαρτιά που έπεσαν κάτω απο την χαρτοκοπτική.
• Να λύσουν τις ασκήσεις σε φωτοτυπία για να μην γράφουν στο τετράδιο που είναι κουραστικό. 
• Να τους δώσουμε έτοιμα κομμένα τα τμήματα μιας κατασκευής. 
• Να μοιράσουμε εμείς τα βιβλία. 
• Να μαζέψουμε εμείς τα βιβλία ή τα παιχνίδια από το χαλάκι για να βγουν γρήγορα στο διάλειμμα;

Κι άλλα πολλά μικρά τέτοια παραδείγματα... 

 Πόσο αυτές οι μικρές ελαφρύνσεις τα προετοιμάζουν για το μέλλον τους και πόσο επηρεάζει τη συνολική σχολική τους πορεία; Άλλωστε η καλή σχολική πορεία καθώς και η επαγγελματική προϋποθέτουν τη συνεχή βελτίωση και εξέλιξη κάτι που σημαίνει...κοπο! Και τελικά μήπως από αυτές τις μικρές διευκολύνσεις δίνουμε το μήνυμα στα παιδιά να μην κοπιάζουν;
 Με αυτές τις σκέψεις στο μυαλό αποφάσισα να ακολουθήσω την κλασική λύση του απλού τετραδίου. Σωστή; Λάθος, γιατί απλά παιδεύομαι χωρίς λόγο; Ο χρόνος θα δείξει...

  Ελπίζω, όμως, τα παιδιά μέσα από τη διαδικασία αυτή να αποκτήσουν μια ακόμα δεξιότητα που θα τους φανεί χρήσιμη και μελλοντικά.